Η φυσιολογική καρδιά είναι μία πολύ δυνατή αντλία φτιαγμένη από μυϊκό ιστό, που λειτουργεί εντατικά και συνεχώς. Εχει περίπου τις διαστάσεις μίας ανθρώπινης γροθιάς. Η καρδιά χωρίζεται σε δύο μέρη: δεξιά καρδιά και αριστερή καρδιά. Φυσιολογικά, τα δύο αυτά μέρη δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Κάθε μέρος της καρδιάς έχει από δύο κοιλότητες, δηλ. συνολικά η καρδιά έχει τέσσερις κοιλότητες. Οι δύο “επάνω” κοιλότητες λέγονται «κόλποι» (δεξιός και αριστερός), ενώ οι δύο “κάτω” κοιλότητες λέγονται «κοιλίες» (δεξιά και αριστερή) (Εικ. 1). Το αίμα ρέει από τις φλέβες του σώματος στους κόλπους, κατόπιν προωθείται στο εσωτερικό της καρδιάς από τους κόλπους προς τις κοιλίες και από εκεί στα αγγεία, υποβοηθούμενο από τέσσερις βαλβίδες. Οι βαλβίδες ανοίγουν και κλείνουν, έτσι ώστε επιτρέπουν στο αίμα να κινείται προς μία μόνο κατεύθυνση και να μην γυρίζει πίσω. Οι τέσσερις βαλβίδες της καρδιάς είναι:
1. Η τριγλώχινα βαλβίδα, που βρίσκεται μεταξύ του δεξιού κόλπου και της δεξιάς κοιλίας,
2. Η πνευμονική βαλβίδα, μεταξύ της δεξιάς κοιλίας και της πνευμονικής αρτηρίας,
3. Η μιτροειδής βαλβίδα, μεταξύ του αριστερού κόλπου και της αριστερής κοιλίας και
4. Η αορτική βαλβίδα, μεταξύ της αριστερής κοιλίας και της αορτής.
Κάθε βαλβίδα είναι φταγμένη από πέταλα, που λέγονται γλωχίνες. Φυσιολογικά, η μιτροειδής βαλβίδα έχει δύο γλωχίνες, οι άλλες έχουν τρείς γλωχίνες.
Το φλεβικό (μπλε) αίμα ρέει από τις δύο μεγάλες φλέβες (την άνω και κάτω κοίλη φλέβα) προς τον δεξιό κόλπο. Από τον δεξιό κόλπο ρέει μέσω της τριγλώχινας βαλβίδας (1) προς τη δεξιά κοιλία. Η δεξιά κοιλία συστέλλεται και προωθεί το αίμα μέσω της πνευμονικής βαλβίδας (2) προς την πνευμονική αρτηρία. Στους πνεύμονες ανταλλάσσεται το διοξείδιο του άνθρακα με οξυγόνο και το οξυγονωμένο (κόκκινο) αίμα επιστρέφει στην καρδιά, στον αριστερό κόλπο. Από τον αριστερό κόλπο μέσω της μιτροειδούς βαλβίδας (3) ρέει το αίμα προς την αριστερή κοιλία. Η αριστερή κοιλία προωθεί το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα μέσω της αορτικής βαλβίδας (4) στην αορτή. Η αορτή διοχετεύει το αίμα σε όλο το σώμα.
Κυκλοφορία του αίματος
Το αίμα, αφού έχει κυκλοφορήσει στο σώμα, επιστρέφει από τις φλέβες στην καρδιά. Λέγεται φλεβικό αίμα και είναι σκούρο μπλέ γιατί έχει λίγο οξυγόνο. Εισέρχεται στον δεξιό κόλπο. Ο δεξιός κόλπος “αδειάζει” το αίμα μέσω της τριγλώχινας βαλβίδας στη δεξιά κοιλία. Η δεξιά κοιλία προωθεί το αίμα μέσω της πνευμονικής βαλβίδας στην πνευμονική αρτηρία. Αυτή διχάζεται σε δύο κλάδους, τη δεξιά και την αριστερή πνευμονική αρτηρία, οι οποίες οδηγούν το αίμα πηγαίνει στους δύο πνεύμονες, δεξιό και αριστερό, αντιστοίχως. Στους πνεύμονες το αίμα εμπλουτίζεται με “φρέσκο” οξυγόνο και παίρνει ένα λαμπερό κόκκινο χρώμα. Από τους πνεύμονες επιστρέφει με τις πνευμονικές φλέβες στον αριστερό κόλπο της καρδιάς. Αυτός “αδειάζει” το αίμα μέσω της μιτροειδούς βαλβίδας στην αριστερή κοιλία. Η αριστερή κοιλία προωθεί το κόκκινο, πλούσιο σε οξυγόνο, αίμα μέσω της αορτικής βαλβίδας στην αορτή. Η αορτή διοχετεύει το οξυγονωμένο αίμα στην κυκλοφορία όλου του σώματος. Η πίεση του αίματος στην αριστερή κοιλία είναι ίδια με την πίεση που μετράμε με το πιεσόμετρο στο χέρι μας.